Langs de mysterieuze noordkust van Spitsbergen… sailing on top of the world

De volgende dag, 25 juli ’23, starten we met een gletsjer-ijs-cappuccino in de zon, omringd door het geluid van duizenden vogels, een zee als een spiegel en overal kleine drijvende ijsblokjes die zachtjes tegen de de boot aan tikken. We zijn in Hamiltonbukta aan de noordkust van Spitsbergen en vandaag vervolgen we onze reis verder naar het oosten, richting de verste bestemming van ons Spitsbergen avontuur. In het plan dat we aan de Sysselmesteren, ook wel bekend als de gouverneur van Spitsbergen, hebben overhandigd begin dit jaar om een vergunning te krijgen, is dit het verst dat we willen gaan. We wisten destijds natuurlijk niet zeker of we dit punt zouden halen, er zijn zoveel factoren die een rol spelen. Maar tot nu toe verloopt alles volgens plan en qua weer én tijd kunnen we doorgaan zoals gepland. Dat doen we en varen heerlijk rustig richting de Liefdefjorden, zo’n 8 uur motoren en 42 mijl verderop. Het is een bijzonder gevoel om aan de noordkant van Spitsbergen te varen met slechts 1100 km tussen ons en de Noordpool. Ertussen zit nu alleen nog de rand van het pakijs op ongeveer 83 graden noorderbreedte, wij zijn op bijna 80 graden…

We ankeren de nacht in Worsleyhamna, in de noordwestelijke hoek direct als je het Liefdefjord binnengaat. De volgende dag worden we wakker in een mistige omgeving. Best mysterieus… we kunnen slechts een deel van de kustlijn zien dat erg op de dijken van de waddeneilanden lijkt. Wij hebben het gevoel dat er elk moment schapen voorbij kunnen lopen. Vreemd om zo ver weg te zijn van die Nederlandse eilanden en toch het gevoel te krijgen dat je er bent. We rusten wat uit, maken de boot schoon en in de middag varen we zuidwaarts, verder het fjord in richting een hele toffe plek: Texas Bar! Een heel klein toevluchtshuisje in the middle of nowhere. Niemand aanwezig maar wel open voor iedereen én veel flessen drank om dagenlang dronken van te worden :-). De traditie leert dat je een fles drank moet achterlaten als je deze plek bezoekt, en dat is wat alle zeilers doen. Hoe cool? Wij laten een fles Bacardi achter met Saraban’de stempels en stickers, schrijven in het gastenboek en nemen allebei een shotje Drambuie uit een andere fles. Proost!

Links ons bijbootje, de blauwe ton en het hutje is de Texas Bar! 

Klik op de foto’s om te vergroten en bijschrift te lezen

Ice ice sailing…

Na ons bezoek aan de Texas Bar staat vandaag de Monacobreen op het programma, een van de grootste gletsjer-armen van Spitbergen. En ja hoor, we hebben wéér geluk met het weer. Gisteren was het bewolkt en de weersvoorspelling beloofde 100% bewolking voor vandaag, maar het is helemaal helder en zonnig. We hebben sowieso niet te klagen hoor, tot nu toe hebben we het beste weer. Geen druppel regen, afgezien van onze aankomst ook geen dichte mist, overwegend rustige omstandigheden (niet zo handig om te zeilen natuurlijk, maar om voor anker te gaan en de bijboot-excursies perfect) en veel zon. Het lijkt erop dat het weer in de zomer vrij stabiel is op Spitsbergen. Het klimaat is woestijnachtig en ze noemen het ook wel de ‘arctische woestijn’. Door de permafrost – ongeveer 40 cm tot 60 cm onder de grond is alles nog bevroren – verdwijnt het beetje regen niet in de bodem en is de grond daardoor behoorlijk nat. Maar zonder de permafrost zou het land erg droog zijn geweest. Ze besproeien zelfs af en toe de wegen in Longyearbyen vanwege al het stof… wij kunnen ook wel blijven stofzuigen aan boord met om de dag weer een dikke laag stof overal. Iets dat we echt niet hadden verwacht!

In de ochtend drinken we in de Hornbækpollen baai bij de Texas Bar een cappuccino aan dek in de zon en proberen we wat te vissen, zonder resultaat… Desalniettemin is toch een heerlijk ontspannen sfeertje aan boord. We motoren vervolgens rustig twee uur verder zuidwaarts de Liefdefjorden in om zo dicht mogelijk bij de gletsjers te komen. Wat een hoogtepunt op de reis weer. Het is moeilijk om de schoonheid ervan te beschrijven, dus de foto’s zullen waarschijnlijk helpen. Bijna twee uur lang driften we langzaam langs de enorme ijsmuren van de Monacobreen. Er zijn overal gletsjers rondom ons heen. We beginnen helemaal links ervan en drijven langzaam naar de rechterkant. We hijsen de bezaan en de genua en met de weinig wind die er staat, vinden we zelfs 2 knopen snelheid te veel. We rollen de genua wat in en remmen af naar 1,5 knopen. Vervolgens zeilen we nog langzaam halve wind van rechts naar links. Het is zo vredig zonder motorgeluid, alleen maar tikkende ijsblokken om ons heen en soms de indrukwekkende geluiden van brekend en vallend ijs van de gletsjers. Echt geweldig!

Voor anker in de Hornbækpollen baai met Texas Bar op de voorgrond en in de verte de Monacobreen

Die avond slapen we in Mushamna, zo’n 4 uur varen ten noorden van de Monacobreen. Een mooie beschutte baai, de ingang is slechts zo’n 10 meter breed! Een beetje spannend om zo dicht bij de kustlijn te komen, maar gelukkig is het diep genoeg om naar binnen te gaan. Binnen in de baai hebben we meteen goed grip met het anker, we zetten de motor uit, de verwarming aan en houden het voor gezien vandaag. Het plan was aanvankelijk om naar Moffen te gaan, een eiland 20 zeemijl ten noorden van ons, op 80 graden noorderbreedte. Maar eindelijk is er voor de komende dagen een goede wind voorspeld in de goede richting en daar willen we gebruik van maken. De jongens van de Sysselmesteren, die we in Worsleyhamna ontmoetten, vertelden ons ook dat de walruskolonie bij Moffen niet zo groot is als we hadden verwacht. Wij hadden gehoord dat daar wel 300 walrussen lagen maar volgens de jongens maar 30 en dat is voor ons niet echt de moeite waard sinds we al kolonies van deze grootte hebben gezien. En ook om op 80 graden noorderbreedte te zijn geweest, dit is blijkbaar nogal een ding voor mensen die op Spitsbergen zijn, zegt ons niet veel. Voor ons zijn het maar cijfers, en het voelt tamelijk zinloos om 8 uur om te varen alleen voor 80 graden en dan weer naar het zuiden te gaan alleen voor dit ‘magische getal’ …. Het zou leuk geweest zijn als het weer gunstig was, maar er staat de komende drie dagen een gunstige noordenwind en daarna slaat de wind om naar een krachtige zuidwestelijke wind, wat natuurlijk echt ongunstig is als je naar het zuiden wilt varen. Dus de volgende dag lichten we het anker en varen we terug, richting het westen en het zuiden. Sinds we vorig jaar uit Nederland vertrokken hebben we bijna alleen noordwaarts gevaren. Maar vanaf vandaag is de koers weer zuidwaarts in plaats van noord, een bijzonder gevoel.

Eindelijk weer serieus zeilen!

Vanwege het rustige, woestijnachtige weer staat Spitsbergen bekend, of is berucht, om het vele motoren onder zeilers. Diesel is wat je hier nodig hebt. Sinds onze aankomst hebben ook wij veel gemotord en hebben we zin om weer te gaan zeilen. De weersvoorspelling belooft ons drie dagen noordelijke wind, grofweg tussen de 15 en 27 knopen, dus besluiten we daar gebruik van te maken en verlaten Mushamna in de ochtend. We motoren twee uur noordwaarts tegen de wind in om uit de Liefdefjorden te komen. Op zee zetten we koers naar het westen en zeilen halve wind met een stabiele wind van rond de 20 knopen. Het is een beetje hobbelig op zee, nogal mistig en erg bewolkt. De noordenwind komt rechtstreeks van de Noordpool, dus je kunt je voorstellen dat dit behoorlijk koud is. Ik denk dat de temperatuur rond de 5 graden Celsius ligt en door de natte mistige lucht en wind voelt het als 2 graden. Omdat er wat ondieptes zijn, zeilen we ongeveer 3 NM (5,5 km) uit de kust en zien we bijna niets, alleen grijze lucht, water om ons heen en in de verte heel wazige contouren van de bergen. Ook moeten we goed uitkijken voor ijsbergen en grote ronddrijvende boomstammen uit Siberië, die aan de noordkant van Spitsbergen een serieus risico vormen. Na een paar uur varen en gemiddeld zo’n 6/6,5 knopen snelheid komen we dichter bij de kust en vinden wat beschutting tussen alle eilanden aan de noordwestkust. Fijn om na de golf-achtbaan weer in rustig water te zijn en ook nog wat van het land om ons heen te zien! 

Tussen de eilanden door zakt de wind eruit en zeilen we langzaam langs Ytre Norskøya, in het Nederlands bekend als ‘Zeeuwse Uitkijk’. Vroeger klommen de Nederlandse walvisvaarders op deze berg om te zien waar het pakijs en de walvissen zich bevonden. Verderop passeren we weer Amsterdamøya en Virgohamna en vanwege de noordenwind besluiten we dit keer voor anker te gaan aan de zuidkant van Danskøya. Bij de eerste poging houdt het anker niet en liggen we door de stroming in een hele rare hoek achter het anker. Even zijn we bang dat we weer moeten verkassen, maar gelukkig houdt het anker de tweede keer wel. De wind waait nog steeds 20 knopen, maar gelukkig is de beschutting in deze kleine baai top en liggen we lekker rustig. 

De volgende ochtend verlaten we om 8 uur in de ochtend de ankerplaats om verder naar het zuiden te varen. De weersvoorspelling voorspelt 23 tot 27 knopen noordenwind en we zijn een beetje zenuwachtig om te gaan, omdat we geen idee hebben in welke toestand we de zee zullen aantreffen… We laten de bescherming van de eilanden achter ons en moeten ongeveer 40 NM (70 km) de zee op zonder enige beschutting. Alleen de Magdalenafjorden, direct aan het begin van het traject, zou een optie zijn, maar daarna is het slechts een ruig stuk kust. Gelukkig verdwijnen de wolken en is het weer zonnig. Dat maakt het allemaal al een stukje vriendelijker :-). We hijsen het grootzeil terwijl we nog voor anker liggen en met 20 knopen wind zeilen we de baai uit richting zee. Er zijn inderdaad behoorlijk wat golven, zo rond de 1,5/2 meter en soms diepe gaten van zo’n 3 meter ertussen. De tijd tussen de golven is ongeveer 4 seconden, dus vrij kort. Maar omdat we de wind recht van achteren hebben, zeilen we wing-on-wing (grootzeil aan de ene kant en genua aan de andere kant) en surfen we redelijk comfortabel met de golven mee. Het is een lange maar geweldige zeildag en na 12 uur varen en 75 mijlen verder vinden we een mooie ankerplaats in Selvågen, net na de ondiepe Sarstangen-passage. De gemiddelde snelheid vandaag is 6,5 knopen en meestal ligt onze gemiddelde snelheid rond de 5/5,5 – dus dit was een snelle :-). Soms surften we zelfs met 9 knopen van een golf af! Eenmaal geankerd zijn we lekker moe en gelukkig hebben we de buikjes al rond. Als we lange dagen onderweg zijn koken we altijd van te voren zodat we op zee alleen maar op hoeven te warmen. Het zou vrijwel onmogelijk zijn geweest om vandaag aan boord met alle golven te koken, dus we zijn erg blij met onze vriezer en de gezonde bereide maaltijden die we daaruit kunnen halen. Ik ben ook heel blij dat ik niet meer zeeziek ben geworden, vandaag waren alle ingrediënten aanwezig met 12 uur rollen en stoten, maar zelfs zonder pillen of pleisters ging het gewoon geweldig!

De volgende dag hebben we een tocht van 50 NM voor de boeg richting Tryghamna in het Isfjord. Het is wederom een mooie en zonnige dag, rond de 7 graden Celsius en een noordenwind tussen de 20 – 25 knopen. We beginnen met een voordewindse koers en het is nog steeds een beetje hobbelig onderweg. Later op de dag gaat de wind liggen en het laatste stuk starten we de motor en zeilen we op de motor het fjord in. We zijn behoorlijk moe maar ook erg blij dat we deze drie geweldige zeildagen hebben gehad! In totaal hebben we 176 NM gevaren in 32 uur, waarvan 14 op de motor, wat bijna de helft is, maar voor Spitsbergense “normen” alsnog heel wat zeiluren!

Met de koude noordenwind naar het zuiden