Wildlife alert -> IJsbeer gespot!
We laten vandaag 15 juli ’23 Ny Ålesund achter ons, nadat we de diesel-, benzine- en watertanks hebben gevuld. We betalen maar €1 per liter voor diesel! We besluiten naar de andere kant van het Kongsfjord te gaan om Ny Londen in Peirsonhamna te bezoeken. We navigeren voorzichtig door de vele ijsblokken die van de gletsjers afkomen, gaan voor anker in de beschutte baai, vervolgens aan land en maken een mooie wandeling door de ruïnes van een oude marmermijnfabriek uit 1911. Dit is een beetje een raar verhaal. Ze hebben hier destijds een complete set-up gebouwd om marmer te winnen uit de bergen. Dit marmer vervoerden ze naar Groot-Brittannië maar hier viel de steen uit elkaar en bleek volkomen nutteloos. Dus vetrokken ze uit Ny London lieten alles inclusief gebouwen, laadkranen, keukenspullen, fornuizen, een oude treinlocomotief en nog veel meer, gewoon daar achter.  Echt bizar. Vandaag de dag is het cultureel erfgoed van Spitsbergen en voor een ieder interessant om te zien. Maar het blijft een beetje gek dat de ‘rommel’ van anderen nu als museumstuk wordt beschouwd. Wij hebben geleerd ’take nothing but pictures and leave nothing but footprints’, maar dat was destijds niet echt de norm. Later spelen we nog wat met de bijboot langs de rotswanden en bekijken een drijvende ijsberg van dichtbij, voordat we het anker lichten en onze reis voortzetten. 

Volgende bestemming; de Lillyhöökbreen (breen = arm van een gletsjer) in de Lillyhöökfjorden. Een tocht van ongeveer 4 uur. Onderweg ziet Matthijs een ijsbeer langs de kustlijn lopen in dezelfde richting als wij, zo gaaf! We draaien ons om en varen naar hem toe om de ijsbeer van dichterbij te bekijken. We volgen de beer ongeveer een uur lang met een tempootje van nog geen 2 knopen, observeren hem en maken natuurlijk films en foto’s. Hij gaat zelfs nog even het water in om te zwemmen. We zien hem steeds koppie onder gaan en weer boven komen en weten niet helemaal of hij nou aan het spelen is of aan het vissen. Als hij maar niet naar ons toe zwemt haha. Gelukkig blijft hij bij de kust veilig op afstand. Wij zijn helemaal blij dat we onze eerste ijsbeer hebben gespot!

Klik op de foto’s om te vergroten en bijschrift te lezen

Als we de Lillyhöökfjorden invaren drijven er overal kleine en grote ijsblokken in het water, voorzichtig varen dus! Het landschap is adembenemend. En sinds Ny Ålesund hebben we alleen maar zonnig weer gehad, geen bewolking, geen wind en een temperatuur die aanvoelt als 14 graden Celsius. Het water lijkt wel een spiegel en de weerspiegeling van de steile bergen in het water maakt het zo mooi. We varen zo dicht mogelijk naar de gletsjers en als we op zo’n 200 meter afstand zijn zetten we de motor uit en drijven langzaam weg van de enorme ijsmuren. We hebben geleerd dat je ongeveer 2x de hoogte van de gletsjer moet nemen als veilige afstand. De gletsjers is zo’n 80 meter hoog dus ook al voelt het super spannend om er zo dichtbij te varen, we zitten volgens het boekje wel goed. Van Maarten Loonen de professor die we in Ny Ålesund ontmoetten leerden we ook dat als je je duim recht vooruit uitsteekt deze boven de gletsjer uit moet komen. Is dat niet zo? Dan ben je te dichtbij.

We varen in een soort halve cirkel van gletsjers en in de weide omgeving is niets of niemand te bekennen. Alle gletsjers rondom ons kalven af (dat betekent dat ijsblokken afbreken) en soms horen en zien we grote brokken ijs in het water storten. Het geluid lijkt echt op een onweersbui, heel indrukwekkend. Het is inmiddels middernacht en al driftend in de indrukwekkende baai gooien we ook nog maar eens een hengeltje uit. En ja hoor, voor het eerst aan boord van Saraban’de vangen we een grote kabeljauw met de hengel die we van Rob en Ivonne hebben gekregen. Om 01:00 uur ’s nachts maak ik de vis schoon in een stralend zonnetje en binnen een half uur liggen er lekkere fileetjes in de vriezer :-). Rond 03.00 uur komen we aan in de ankerbaai Signehamna, dezelfde baai als waar het Nederlandse schip de Jonathan III in 2002 heeft overwinterd in het ijs. Voor ons een mooi beschutte plek vlakbij de gletsjers zonder drijvend ijs. Enigszins bezwaard met draaiende schroef gooien we ons anker uit vlak bij de Nina Soraya, een Schotse boot. We nemen ons voor om later excuses te maken voor al het lawaai midden in de nacht met een whiskey als goedmakertje. (De eerstvolgende keer dat we de Nina Soraya zien staat ze op de kant in Tromsø, de borrel houden ze dus nog even te goed.) We duiken er lekker in en zijn binnen no time vetrokken naar dromeland. Vertrek Ny Ålesund, bezoek Ny London, ijsbeer spotten, gletsjer bezoek en vis vangen…. wat weer een geweldige dag!

Helemaal alleen in de Lillyhöökfjorden, zie je de Saraban’de liggen? Het is hier middernacht en de zon straalt in het noorden. We zijn met de noorderzon vertrokken :)

Virgohamna; ijsbeer excitement en rijke Nederlandse geschiedenis
De volgende dag zeilen we vanuit Signehamna zuidwaarts naar Ebeltofthamna, slechts 2 uur varen. Ons plan is om de dag erop naar Virgohamna aan de noordwestkust van Spitsbergen te varen en deze baai is al een stukje dichterbij. We zijn behoorlijk moe van de intense dag ervoor, dus we doen niet veel en chillen lekker een dagje. De volgende ochtend willen we om 07:00 vertrekken maar ik word wakker met kiespijn. Shit. We zitten nu nog in de omgeving van Ny Ålesund en ook de grotere plaats Longyearbyen is redelijk dichtbij (24 uur varen) dus we wachten in Ebeltofthamna af of de pijn minder of erger wordt. Verder naar het noorden varen is geen goed idee, want als de pijn of infectie in het noorden erger wordt, duurt het nog langer voor we weer in de beschaving zijn. Dus ook die dag doen we niet veel, alleen vaak tandenpoetsen, spoelen met zout water, op kruidnagel kauwen, Ibuprofen slikken en veel vitamine C eten. Eén keer moeten we even ankerop omdat er ijsblokken de baai in drijven en tegen de boot aankloppen maar iets verderop kunnen we gelukkig beschut liggen. Het is even worstelen met het vele kelp op de bodem maar na 3x proberen liggen we weer als een huis.

Drie dagen later is de kiespijn veel minder, dus besluiten we om te gaan. Ik vind het op de een of andere manier erg spannend om nog verder naar het noorden te varen. Het stuk kust waar we langs moeten is zo onbeschut en over een strekking van zo’n 40 mijl (72 km) is er geen enkel plekje om te schuilen. En we zijn al zo ver gekomen… is het niet al goed zo? Maar we hebben nog zat tijd om ook de noordwestkust én de noordkust van Spitsbergen te ontdekken en vanaf hier alweer zuidwaarts gaan zou echt zonde zijn. De kiespijn helpt natuurlijk niet om het minder spannend te maken, maar ik weet bijna zeker dat de pijn vooral psychisch is. Het lichaam kan soms gek reageren als de mind het ergens niet mee eens is. Het geeft mij de doorslag om ervoor te gaan en toch wel een risico te nemen omdat de kiespijn niet helemaal over is. We hebben wel een back-up plan; namelijk mij platleggen met pijnstillers (we hebben best zwaar geschut in de scheepsapotheek) en Matthijs alleen terugzeilen naar Longyearbyen. Niet echt een ideaal scenario, maar ik wil me niet laten lijden door angst in mijn leven en dit ‘hobbeltje’ wil ik heel graag overwinnen. Op pad dus :-).

Omdat er geen wind is, drijft al het ijs uit het fjord de baai in en de ijsblokken zijn overal om ons heen. Het  houdt ons bijna de hele nacht wakker. Om 03.30 uur beukt er een enorm ijsblok precies op de boeg en Matthijs gaat aan dek om het blok met de tuk (de houten stok die onze vriend Ulf in Kjerringøy voor ons heeft gemaakt) weg te duwen. Omdat we allebei wakker zijn besluiten we uit bed te gaan, koffie te zetten en om 04.30 uur varen we verder naar het noorden. Ze beloofden ons wat wind, maar die is er niet dus motoren we het hele stuk. Het is wel weer genieten met het prachtige uitzicht op de bergen en de vele gletsjers die tussen de bergen door naar beneden komen. Om 14.00 uur komen we aan in Virgohamna op Danskøya en dit is wederom een plek waar we erg naar uitkijken. In Virgohamna zijn veel ruïnes waaronder van een Nederlands walvisstation uit de 17e eeuw, Harlingen Kokerij genaamd en om hier aan land te mogen heb je een speciale vergunning nodig, die we een half jaar geleden al geregeld hebben. Zodra we voor anker liggen ploffen we de bijboot in het water, klaar om aan wal te gaan. Opeens komen er twee dames van de Sysselmesteren (overheidscontrole) langs om alcoholtest te doen bij de kapitein. Na deze derde keer dat we gecontroleerd worden op Spitsbergen beginnen we er ons wel een beetje aan te ergeren, maar uiteindelijk hebben we toch een leuk gesprek met ze. Ze waarschuwen ons ook voor een ijsbeer in de buurt, omdat er een dode walrus in de baai ligt….

Terwijl de dames in hun snelle rib onderweg gaan naar de volgende boot (we liggen op dat moment met nog 4 andere schepen in de baai) maken wij ons op om aan land te gaan en het oude walvisstation van Virgohamna te bekijken. We kijken nog even rond voordat we de bijboot instappen en zien opeens een ijsbeer vlakbij de boot zwemmen op zo’n 100 meter afstand! Hij zwemt ook nog in onze richting dus zo snel als we kunnen takelen we de bijboot weer aan dek. Vol spanning wachten we af wat de beer gaat doen en inmiddels hebben we ook wat stenen, handfakkels en vuurpijlen klaarliggen om hem af te schrikken, en het geweer voor het ergste geval als hij aan boord zou willen klimmen. Terwijl Matthijs klaarstaat om een van deze tools in te zetten maak ik snel wat foto’s en filmpjes. De beer ziet er zo schattig uit! Maar tegelijkertijd is hij o zo gevaarlijk. Als de beer op zo’n 15 meter van de boot is sluit Matthijs de deksel van de bakskist en gelukkig schrikt dat geluid de beer al zodanig af dat hij rechtsomkeert maakt. Pfwieuw. 

Er zijn ook wat bijbootjes in de baai van een cruiseschip verderop en als de beer ver weg is van onze boot en de andere kant uitzwemt dan het walvisstation Virgohamna laten wij onze bijboot weer te water. We kunnen de beer nu volgen aan de hand van de bijbootjes van het cruiseschip en besluiten om een kijkje te nemen op Virgohamna. We varen eerst naar de Anakena iets verderop waar nog 1 bemanningslid aan boord is. De rest van de gasten en crew zijn ook met de bijboot op pad om de ijsbeer te spotten. We vragen de jongen of hij op de uitkijk wil staan voor ons mocht de beer weer terugkomen in de baai en ons een seintje via de de marifoon kan geven (wij hebben altijd een handmarifoon bij ons als we aan land gaan en er is natuurlijk geen internet of bereik). We maken een leuk praatje met de jongen en hij vertelt ons dat de kapitein 4 jaar geleden een beer heeft moeten schieten. Dit geintje kostte hem 4 dagen papierwerk in Longyearbyen (de ‘hoofdstad’ van Spitsbergen) en 4.000 dollar boete. En dan mag je het vachtje nog niet eens mee naar huis nemen… De landing op Virgohamna is natuurlijk best spannend en ondanks dat we continue op de ijsbeer letten is het toch super interessant om te zien wat hier allemaal gebeurde in de geschiedenis. We zien restjes van de blubberovens van de Harlingen kokerij waar ze de levertraan van de walvissen kookten en graven uit de 17e eeuw. In de volgende blog ga ik wat verder in op wat hier nog meer te zien is.

Na een kort bezoek gaan we terug naar de boot, zetten de bijboot aan dek en zien dat de ijsbeer weer terug in de baai is. De ijsbeerfilm gaat weer verder dus :-). Wat we vervolgens zien kunnen we bijna niet geloven. Deze beer is echt de schattigste beer ooit. Hij heeft een plastic pvc buis gevonden en begint er mee te spelen. Hij klimt op een rots, laat de buis in het water vallen en loopt naar beneden om hem op te pakken. De eerste keer lijkt het erop dat hij hem per ongeluk laat vallen, maar nadat hij dit ongeveer 10 keer heeft herhaald is het duidelijk dat hij aan het spelen is. Hij gooit zelfs zijn speeltje een paar keer zo ver weg, dat hij er vervolgens achteraan springt met 4 poten tegelijkertijd in het water. Wat een ervaring om dit vrolijke tafereel van 100 meter vanaf de Saraban’de te kunnen aanschouwen!

De nieuwsgierige ijsbeer vlakbij de Saraban’de